Omulew
Opis rzeki Omulew
Omulew jest prawym dopływem Narwi o długości 114 km i powierzchni dorzecza 2 053 km2. Swój bieg rozpoczyna przez Równinę Mazurską i Równinę Kurpiowską, w województwie warmińsko-mazurskim i mazowieckim. Swoje źródła ma poniżej jeziora Koniuszyn. Dla kajakarzy spływalna jest od jeziora Omulew. Swój bieg kończy uchodząc do Narwi w południowej części Ostrołęki. W górnym biegu rzeki znajdują się trzy rezerwaty: Koniuszanka I, Koniuszanka II i Małga.
Na trasie szlaku znajduje się duży rezerwat faunistyczny "Małga", gdzie istnieje duża szansa obserwacji ptaków. Wiosną i jesienią mają tu swoje zlotowisko żurawie. Cały szlak przebiega przez tereny, które ze względu na wartości przyrodnicze objęte zostały ochroną Natura 2000. W miejscowości Kot zachowała się znaczna część zabytkowej, drewnianej zabudowy mieszkalnej charakterystycznej dla rejonu Kurpiowszczyzny.
Od jeziora Omulew do ujścia do Narwi rzeka jest oznakowanym szlakiem kajakowym.
Głównymi lewobrzeżnymi dopływami Omulwi są: rzeka Czarna, Rekownica, Sawica, Czarka, Wałpusza, Lejkowska Struga, Trybówka, Piasecznica, zaś prawobrzeżnymi są: Przeździecka Struga, Płodownica, Jastrząbka. Wśród ważniejszych miejscowości leżących nad Omulwią są: Kot, Wielbark, Chorzele, Brodowe Łąki, Czarnotrzew, Przystań, Ostrołęka.
Omulew jest prawym dopływem Narwi o długości 114 km i powierzchni dorzecza 2 053 km2. Swój bieg rozpoczyna przez Równinę Mazurską i Równinę Kurpiowską, w województwie warmińsko-mazurskim i mazowieckim. Swoje źródła ma poniżej jeziora Koniuszyn. Dla kajakarzy spływalna jest od jeziora Omulew. Swój bieg kończy uchodząc do Narwi w południowej części Ostrołęki. W górnym biegu rzeki znajdują się trzy rezerwaty: Koniuszanka I, Koniuszanka II i Małga.
Na trasie szlaku znajduje się duży rezerwat faunistyczny "Małga", gdzie istnieje duża szansa obserwacji ptaków. Wiosną i jesienią mają tu swoje zlotowisko żurawie. Cały szlak przebiega przez tereny, które ze względu na wartości przyrodnicze objęte zostały ochroną Natura 2000. W miejscowości Kot zachowała się znaczna część zabytkowej, drewnianej zabudowy mieszkalnej charakterystycznej dla rejonu Kurpiowszczyzny.
Od jeziora Omulew do ujścia do Narwi rzeka jest oznakowanym szlakiem kajakowym.
Głównymi lewobrzeżnymi dopływami Omulwi są: rzeka Czarna, Rekownica, Sawica, Czarka, Wałpusza, Lejkowska Struga, Trybówka, Piasecznica, zaś prawobrzeżnymi są: Przeździecka Struga, Płodownica, Jastrząbka. Wśród ważniejszych miejscowości leżących nad Omulwią są: Kot, Wielbark, Chorzele, Brodowe Łąki, Czarnotrzew, Przystań, Ostrołęka.
Szlak kajakowy Omulwi
Szlak jest dość zróżnicowany i niezwykle atrakcyjny krajobrazowo. Przebiega przez tereny Mazur i Kurpiowszczyzny - okolice Nidzicy, Wielbarka i Ostrołęki. Początek szlaku otaczają opuszczone wsie (Małga, Chwalibogi, Piec, Ulesie) - wysiedlone, nieistniejące. W tym miesjcu możemy napotkać małe trudności ze względu na przeszkody, później jest już łatwiej. Na odcinku Mazur rzeka płynie przez obszary leśne. Natomiast na terenie Kurpiowszczyzny rzeka wita nas obszernymi pastwiska z wypasającymi się stadami krów i koni. Z uwagi na dużą populację bobrów możemy liczyć na spotkanie z nimi.
Spływ jest łatwy nawet dla początkujących. Jego zróżnicowanie czyni go niezwykle interesującym. Szlak ten przeznaczony jest dla turystów szukających ciszy i kontaktu z naturą. Po drodze spotkać można wiele interesujących gatunków ptaków, owadów i roślin, a przede wszystkim bardzo ciekawe widoki. Szlak jest oznakowany. Szlak może stanowić bezpośrednie przedłużenie szlaku rzeki Saska i Sawica i może być kontynuowany rzeką Narew, rzeką Wisłą aż do Bałtyku…
Szlak jest dość zróżnicowany i niezwykle atrakcyjny krajobrazowo. Przebiega przez tereny Mazur i Kurpiowszczyzny - okolice Nidzicy, Wielbarka i Ostrołęki. Początek szlaku otaczają opuszczone wsie (Małga, Chwalibogi, Piec, Ulesie) - wysiedlone, nieistniejące. W tym miesjcu możemy napotkać małe trudności ze względu na przeszkody, później jest już łatwiej. Na odcinku Mazur rzeka płynie przez obszary leśne. Natomiast na terenie Kurpiowszczyzny rzeka wita nas obszernymi pastwiska z wypasającymi się stadami krów i koni. Z uwagi na dużą populację bobrów możemy liczyć na spotkanie z nimi.
Spływ jest łatwy nawet dla początkujących. Jego zróżnicowanie czyni go niezwykle interesującym. Szlak ten przeznaczony jest dla turystów szukających ciszy i kontaktu z naturą. Po drodze spotkać można wiele interesujących gatunków ptaków, owadów i roślin, a przede wszystkim bardzo ciekawe widoki. Szlak jest oznakowany. Szlak może stanowić bezpośrednie przedłużenie szlaku rzeki Saska i Sawica i może być kontynuowany rzeką Narew, rzeką Wisłą aż do Bałtyku…
Przykładowa trasa 3 dniowego wynajmu kajaków na spływ Omulwią
Spływ 2-3 dniowy
Dzień 1: J. Omulew (wieś Jabłonka) - Dębowiec /10 km Po wypłynięciu z jeziora - przenoska na jazie - z prawej strony. We wsi Dębowiec także przenoska na jazie po prawej leśnictwo - nocleg
Dzień 2: Dębowiec - Wesołowo /23 km Nurt spokojniszy, po drodze mijami rezerwat torfowy - Małga. Wesołowo - biwak możliwy na lewym brzegu,przy szkole - uzgodniec z sołtysem wsi lub poprzełynieciu dodatkowych 4 km w gospodarstwie agroturystycznym po lewej stronie w miejscowości Głuch
Dzień 3: Wesołowo - Wielbark /10km Lądowanie w samej miejscowości. Należy dopłynąć do ujścia rzeki Sawicy, wpłynąć na te rzekę około 100 metrów pod prąd i lądować na lewym brzegu. Możliwe także jest wydłużenie spływu o 2 -3 dni płynąc pod prąd szlakiem Sawicy i zakończenie spływu na jeziorem Sasek Wielki - długość szlaku około 40 km
Kilometraż
Start 0 km - startujemy z miejscowości Jabłonka w powiecie nidzickim, w północno - zachodniej części jeziora Omulew. obieramy kierunek północno-zachodni.
3 km - mijając cypel trzymamy się już prawego brzegu. Jesteśmy w pobliżu wyspy na której goszczą czaple siwe i kormorany. W odległości ok 100 m dalej znajduje się największa wyspa jeziora Omulew.
3,5 km - kierujemy się w lewo w wąską cieśninę między wyspami i udajemy się na wschód.
5,0 km - wody jeziora znowu rozlewają się szeroko. Tam znajduje się piąta wyspa. Skręcamy na południe, trzymając się lewego brzegu.
5,5 km - zatoka będąca początkiem rzeki Omulew. Szerokość w tym miejscu 10 m. Brzegi bagniste i niedostępne, woda mało przejrzysta, dno muliste. Widać ślady żerowania bobrów - ścięte pnie brzóz i olch. Po lewej stronie stare żeremie.
Szlak rzeki Omulew
6,5 km - mijamy mostek na drodze leśnej. Dno rzeki staje się płytsze i częściowo przejrzyste. Po pewnym czasie bagna znikają a teren się podnosi.
11,5 km - przepływamy pod mostem na drodze z Nidzicy do Jedwabna. Po bokach wysokie brzegi, a pod mostem i za nim powalone stare pnie. Przejście jest dość trudne. Około 300 m za mostem widoczne budynki miejscowości Kot.
13,0 km - płyniemy przez miescowość Kot, jedną z najpiękniejszych mazurskich wsi z XVII w. z zachowanymi zabytkowymi chałupami. W tym miejscu następuje zwężenie rzeki, nurt jest silniejszy, pojawiają się w niej głazy narzutowe. We wsi przepływamy pod stosunkowo niskim mostem drogowym. UWAGA - pod mostem próg z ostrych kamieni, który należy pokonać z prawej strony mostu lub pieszo, przenosząc kajak. Za wsią w rzece spotykamy dużo głazów narzutowych.
14,5 km - leśnictwo Dębowiec, zwane też na starych mapach Przysowy. Już z daleka słychać szum spadającej wody dochodzący z ruin tamy i starego młyna. Tu czeka nas przenoszenie kajaków przez położoną wyżej drogę. Poniżej tamy rzeka ponownie silnie się zwęża, jest bardzo wiele zakoli, których pokonywanie utrudnia gęsta roślinność wodna porastająca brzegi.
19,5 km - bród, niegdyś na prawym brzegu była tu niewielka wieś Dębowiec Mały. W tym miejscu brzegi płytszego tutaj Omulewu łączy niewielka kładka.
20,0 km - z lewej strony strumień - Czarna Rzeka - wypływający z Jeziora Czarnego koło miejscowości Czarny Piec. Po 500 m dolina rzeki rozszerza się i rzeka staje się głęboka. Z prawej i z lewej strony rozciągają się torfowiska.
23,5 km - dolina rzeki zwęża się, widać sterczące pale, pozostałości mostu, którym niegdyś biegała droga do nieistniejącej już od 40 lat miejscowości Dębowiec Duży. Poniżej dolina ponownie się rozszerza.
Fauna i flora rzeki Omulew
25,5 km - przepływamy pod niewielkim, niskim mostkiem. Przy wysokim stanie rzeki mogą być problemy z przepłynięciem pod nim.
27,0 km - ponownie zwężenie i kolejny mostek. Za mostkiem dolina rzeki znowu staje się szeroka, po obu jej stronach pojawiają się torfowiska (rezerwat Małga - prawdziwe królestwo żurawi, bekasów, dzikich kaczek, błotniaków, wydr, bobrów).
29,0 km - bród i resztki starego mostu (niegdyś biegła tędy droga z Rekownicy do nieistniejącej już wsi Małga). Po przepłynięciu 500 m rzeka zwęża się. Kolejny niski mostek może okazac się kłopotliwy..
33,5 km - dolina rzeki na krótko ponownie się rozszerza, wokół rozległe torfowiska. Tu wpada do Omulwi struga Rekownica, płynąca z łańcucha śródleśnych jezior, z okolic miejscowości Rekownica i Piduń.
38,0 km - zabudowania miejscowości Wesołowo, usytuowanej przy lewym brzegu. We wsi znajduje się Muzeum Lniarstwa działające od 1980r. Przepływamy pod mostem drogowym. Odtąd rzeka płynie wzdłuż szosy Wielbark-Jedwabno.
40,0 km - po lewej stronie miejscowość Głuch. Przepływamy pod mostem drogowym.
43,5 km - most drogowy. Po prawej stronie mijamy szkółkę drzew ozdobnych. Rzeka płynie pod parasolem olch i wierzb.
45,5 km - rzeka płynie wśród pastwisk.
47,5 km - Wielbark. Przepływamy pod mostem. 300 m dalej skręcamy w lewo, wpływając na rzekę Sawica i płyniemy 100m pod prąd.
Spływ 2-3 dniowy
Dzień 1: J. Omulew (wieś Jabłonka) - Dębowiec /10 km Po wypłynięciu z jeziora - przenoska na jazie - z prawej strony. We wsi Dębowiec także przenoska na jazie po prawej leśnictwo - nocleg
Dzień 2: Dębowiec - Wesołowo /23 km Nurt spokojniszy, po drodze mijami rezerwat torfowy - Małga. Wesołowo - biwak możliwy na lewym brzegu,przy szkole - uzgodniec z sołtysem wsi lub poprzełynieciu dodatkowych 4 km w gospodarstwie agroturystycznym po lewej stronie w miejscowości Głuch
Dzień 3: Wesołowo - Wielbark /10km Lądowanie w samej miejscowości. Należy dopłynąć do ujścia rzeki Sawicy, wpłynąć na te rzekę około 100 metrów pod prąd i lądować na lewym brzegu. Możliwe także jest wydłużenie spływu o 2 -3 dni płynąc pod prąd szlakiem Sawicy i zakończenie spływu na jeziorem Sasek Wielki - długość szlaku około 40 km
Kilometraż
Start 0 km - startujemy z miejscowości Jabłonka w powiecie nidzickim, w północno - zachodniej części jeziora Omulew. obieramy kierunek północno-zachodni.
3 km - mijając cypel trzymamy się już prawego brzegu. Jesteśmy w pobliżu wyspy na której goszczą czaple siwe i kormorany. W odległości ok 100 m dalej znajduje się największa wyspa jeziora Omulew.
3,5 km - kierujemy się w lewo w wąską cieśninę między wyspami i udajemy się na wschód.
5,0 km - wody jeziora znowu rozlewają się szeroko. Tam znajduje się piąta wyspa. Skręcamy na południe, trzymając się lewego brzegu.
5,5 km - zatoka będąca początkiem rzeki Omulew. Szerokość w tym miejscu 10 m. Brzegi bagniste i niedostępne, woda mało przejrzysta, dno muliste. Widać ślady żerowania bobrów - ścięte pnie brzóz i olch. Po lewej stronie stare żeremie.
Szlak rzeki Omulew
6,5 km - mijamy mostek na drodze leśnej. Dno rzeki staje się płytsze i częściowo przejrzyste. Po pewnym czasie bagna znikają a teren się podnosi.
11,5 km - przepływamy pod mostem na drodze z Nidzicy do Jedwabna. Po bokach wysokie brzegi, a pod mostem i za nim powalone stare pnie. Przejście jest dość trudne. Około 300 m za mostem widoczne budynki miejscowości Kot.
13,0 km - płyniemy przez miescowość Kot, jedną z najpiękniejszych mazurskich wsi z XVII w. z zachowanymi zabytkowymi chałupami. W tym miejscu następuje zwężenie rzeki, nurt jest silniejszy, pojawiają się w niej głazy narzutowe. We wsi przepływamy pod stosunkowo niskim mostem drogowym. UWAGA - pod mostem próg z ostrych kamieni, który należy pokonać z prawej strony mostu lub pieszo, przenosząc kajak. Za wsią w rzece spotykamy dużo głazów narzutowych.
14,5 km - leśnictwo Dębowiec, zwane też na starych mapach Przysowy. Już z daleka słychać szum spadającej wody dochodzący z ruin tamy i starego młyna. Tu czeka nas przenoszenie kajaków przez położoną wyżej drogę. Poniżej tamy rzeka ponownie silnie się zwęża, jest bardzo wiele zakoli, których pokonywanie utrudnia gęsta roślinność wodna porastająca brzegi.
19,5 km - bród, niegdyś na prawym brzegu była tu niewielka wieś Dębowiec Mały. W tym miejscu brzegi płytszego tutaj Omulewu łączy niewielka kładka.
20,0 km - z lewej strony strumień - Czarna Rzeka - wypływający z Jeziora Czarnego koło miejscowości Czarny Piec. Po 500 m dolina rzeki rozszerza się i rzeka staje się głęboka. Z prawej i z lewej strony rozciągają się torfowiska.
23,5 km - dolina rzeki zwęża się, widać sterczące pale, pozostałości mostu, którym niegdyś biegała droga do nieistniejącej już od 40 lat miejscowości Dębowiec Duży. Poniżej dolina ponownie się rozszerza.
Fauna i flora rzeki Omulew
25,5 km - przepływamy pod niewielkim, niskim mostkiem. Przy wysokim stanie rzeki mogą być problemy z przepłynięciem pod nim.
27,0 km - ponownie zwężenie i kolejny mostek. Za mostkiem dolina rzeki znowu staje się szeroka, po obu jej stronach pojawiają się torfowiska (rezerwat Małga - prawdziwe królestwo żurawi, bekasów, dzikich kaczek, błotniaków, wydr, bobrów).
29,0 km - bród i resztki starego mostu (niegdyś biegła tędy droga z Rekownicy do nieistniejącej już wsi Małga). Po przepłynięciu 500 m rzeka zwęża się. Kolejny niski mostek może okazac się kłopotliwy..
33,5 km - dolina rzeki na krótko ponownie się rozszerza, wokół rozległe torfowiska. Tu wpada do Omulwi struga Rekownica, płynąca z łańcucha śródleśnych jezior, z okolic miejscowości Rekownica i Piduń.
38,0 km - zabudowania miejscowości Wesołowo, usytuowanej przy lewym brzegu. We wsi znajduje się Muzeum Lniarstwa działające od 1980r. Przepływamy pod mostem drogowym. Odtąd rzeka płynie wzdłuż szosy Wielbark-Jedwabno.
40,0 km - po lewej stronie miejscowość Głuch. Przepływamy pod mostem drogowym.
43,5 km - most drogowy. Po prawej stronie mijamy szkółkę drzew ozdobnych. Rzeka płynie pod parasolem olch i wierzb.
45,5 km - rzeka płynie wśród pastwisk.
47,5 km - Wielbark. Przepływamy pod mostem. 300 m dalej skręcamy w lewo, wpływając na rzekę Sawica i płyniemy 100m pod prąd.
Sawica
Opis rzek Saska i Sawica
Dzika i malownicza rzeka Saska wypływa z jeziora Sasek Wielki, poniżej łączy się ze strugą wypływającą z Jeziora Gromskiego. Płynie w kierunku południowym. W miescowości Janowo rozlewa się, tworząc Młyński Staw.
Po przepłynięciu przez bardzo duży i widowiskowy jaz przy drodze krajowej nr 58 płynie dalej na południe. Poniżej jeziora Natać wpływa do rzeki Sawica. Rzeka ta płynie bagienną doliną w otwartych terenach i częściowo wśród lasów.
Jest to niezwykle malowniczy krajobraz szczególnie jesienią, gdy przeważają ciepłe czerwono-żółte barwy.
Dzika i malownicza rzeka Saska wypływa z jeziora Sasek Wielki, poniżej łączy się ze strugą wypływającą z Jeziora Gromskiego. Płynie w kierunku południowym. W miescowości Janowo rozlewa się, tworząc Młyński Staw.
Po przepłynięciu przez bardzo duży i widowiskowy jaz przy drodze krajowej nr 58 płynie dalej na południe. Poniżej jeziora Natać wpływa do rzeki Sawica. Rzeka ta płynie bagienną doliną w otwartych terenach i częściowo wśród lasów.
Jest to niezwykle malowniczy krajobraz szczególnie jesienią, gdy przeważają ciepłe czerwono-żółte barwy.
Szlak kajakowy Sawica-Saska
Szlak przebiega przez tereny południowych Mazur niedaleko Szczytna. Jego początek znajduje się na północnym brzegu jeziora Sasek Wielki, w okolicach Dźwierzut, a kończy w Wielbarku.
Szklak kajakowy ciągnie się przez 47 km, z czego 25 % przypada właśnie na jezioro Sasek. Należy on do mało uczęszczanych szlaków i jest trochę niedoceniany pomimo swoich walorów turystycznych. Wyznacza go dzika i malownicza rzek, przebiegająca częściowo w terenie leśnym i bagiennym. Na trasie zdarzają się powalone drzewa, co dodaje rzece uroku. Cisza i spokój dają szansę na spotkanie dzikiej zwierzyny. Podczas spływu warto mieć ze sobą lornetkę, by lepiej przyjrzeć się takim ptakom jak: kaczki czernice, gągoły, kormorany, czaple siwe czy mewy śmieszki.
Z uwagi na wiele przeszkód w nurcie (zwalone przez bobry drzewa, szybki nurt, meandrująca rzeka, bagienne brzegi uniemożliwiające często przystanek) jest uważany za znacznie trudniejszy niż Szlak Rzeki Omulew. Polecany turystom mającym chociażby minimalne doświadczenie w kajakarstwie.
Szlak przebiega przez tereny południowych Mazur niedaleko Szczytna. Jego początek znajduje się na północnym brzegu jeziora Sasek Wielki, w okolicach Dźwierzut, a kończy w Wielbarku.
Szklak kajakowy ciągnie się przez 47 km, z czego 25 % przypada właśnie na jezioro Sasek. Należy on do mało uczęszczanych szlaków i jest trochę niedoceniany pomimo swoich walorów turystycznych. Wyznacza go dzika i malownicza rzek, przebiegająca częściowo w terenie leśnym i bagiennym. Na trasie zdarzają się powalone drzewa, co dodaje rzece uroku. Cisza i spokój dają szansę na spotkanie dzikiej zwierzyny. Podczas spływu warto mieć ze sobą lornetkę, by lepiej przyjrzeć się takim ptakom jak: kaczki czernice, gągoły, kormorany, czaple siwe czy mewy śmieszki.
Z uwagi na wiele przeszkód w nurcie (zwalone przez bobry drzewa, szybki nurt, meandrująca rzeka, bagienne brzegi uniemożliwiające często przystanek) jest uważany za znacznie trudniejszy niż Szlak Rzeki Omulew. Polecany turystom mającym chociażby minimalne doświadczenie w kajakarstwie.